کود آهن چیست؟
یکی از عناصر ریز مغذی در گیاهان آهن می باشد. عنصر کم مصرف آهن در تولید کلروفیل نقش پر رنگی را دارد. تولید سبزینه یا کلروفیل بسیار به عنصر آهن وابسته است. آهن آنقدر اهمیت دارد که متخصصان تغذیه گیاهی همیشه در تلاش به منظور برطرف کردن موانع جذب آهن بوده اند از این رو استفاده از کود آهن یکی از روش های موثر در افزایش سطح آهن خاک است.که با تناسب قیمت کود آهن میتوان آن را به سهولت تهیه نمود.
عوامل ایجاد کننده فقر آهن در گیاهان و نیاز به کود آهن
از معظلات اساسی گیاهان فقر آهن می باشد. کمبود عنصر آهن که با کمرنگ شدن سبزینه گیاهان ایجاد می شود، از مهمترین کمبود در عناصر کم مصرف و ضروری می باشد. به همین منظور از محلول پاشی کود آهن روی برگ ها استفاده می کنند.
محلول پاشی صرفا برای کودهای آهن با عامل کلات کننده طبیعی کاربرد دارد و برای سیب، گلابی، زردآلو، سبزی و علی الخصوص گیاهان زینتی استفاده می شود.
از عوامل مهم ایجاد فقر آهن در گیاهان مقدار زیاد بی کربنات در خاک می باشد. هنگامی که ساختمان خاک دچار فشردگی می شود یا آبیاری سنگین در مزرعه انجام می شود، میزان co2 خاک بالا می رود. در مقابل وجود آهک که یک عنصر مضر و زیاد در خاک های ایران است، بی کربنات شکل می گیرد.
زیاد بودن سطح ph، از دلایل عدم جذب آهن در گیاهان می باشد که، بی کربنات از پایین آمدن سطح ph در اطراف ریشه جلوگیری می کند.
از دیگر عواملی که سبب عدم جذب آهن می شود، آب چاه های عمیق است. آب این چاه ها به علت بالا بودن میزان بی کربنات موجود در خود، سبب بالا ماندن سطح phو قلیایی شدن خاک و عدم جذب آهن می شوند. یکی از راه حل هایی که موجب پایین آمدن بی کربنات موجود در آب ها می شود، هوادهی به ویسله فواره است.
از دیگر راه های کنترل ph خاک و آب، بکار بردن اسید سولفوریک است. کود آمونیوم سولفات به اسید سولفوریک در خاک تبدیل می شود. در نتیجه از دیگر راه حل های کنترل کمبود آهن، استفاده از کود آمونیوم سولفات می باشد. این را هم توجه داشته باشید که، کنترل کردن ph خاک علاوه بر اینکه سبب جذب آهن می شود، موجب جذب سایر ریز مغذی ها نیز می شود.
در صورتی که گیاهان شما علائم کمبود آهن را نشان دادند، از یک اسپری شاخ و برگ استفاده نمایید. این عمل، به اصلاح رنگ گیاه در زمان اصلاح خاک کمک می کند. چند نمونه ماده مغذی از جمله آهن، تحت عنوان اسپری شاخ و برگ موجود هستند. با فاصله 10 الی 14 روز باید اسپری صورت گیرد.
مناسب ترین زمان و نحوه ی مصرف کود آهن
مناسب ترین زمان مصرف کود آهن در فصول تابستان و بهار می باشد. توصیه های بسیاری به منظور استفاده از کودهای آهن برای مراحل مختلف رشد و نوع گیاهان وجود دارد. به صورت کلی، بالاترین میزان مصرف کود آهن به میزان 60 گرم برای هر درخت کامل می باشد که، در زمان جوانه زنی تا 15 گرم برای هر درخت کاهش پیدا می کند. برای نهال های جوان 5 تا 10 گرم کود آهن توصیه می شود.
انگور و کیوی 5 تا 15 گرم کود آهن برای هر درخت کامل است. این میزان در محصولات زراعی متفاوت است. به طور میانگین برای هر متر مربع زمین زراعی 2 الی 6 گرم آهن یا 1 کیلو کود آهن را در 1000 لیتر آب آبیاری مورد استفاده قرار دهید.
باید توجه داشته باشید که، همیشه بهترین زمان مصرف کود آهن، قبل از گلدهی درختان است.
میزان مصرف کود آهن برای هر درخت
میزان مصرف کود آهن برای هر درخت بستگی به نوع درخت، سن آن، خاک و شرایط رشد دارد. به طور کلی، مصرف کود آهن برای هر درخت باید بر اساس تحلیل خاک و تجربه کشاورزان تعیین شود.
در صورتی که خاک مورد نظر فاقد آهن باشد و یا غلظت آن کم باشد، ممکن است نیاز به کود آهن داشته باشید. مصرف کود آهن برای درختان مثل انواع صنوبر، درختان میوه، جنگلی و… ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، برای یک درخت سیب با سن چهار سال ممکن است به ازای هر درخت 100 تا 150 گرم کود آهن مورد نیاز باشد.
گیاهانی که کود آهن برای آنها مناسب است
این گیاهان شامل، آزالیا، ذغال اخته، گل چوب هدر، رودودندرون، تمشک، گلابی، کالبیرا خوآ، دیاز شیا،شمعدانی، گل سرخ، اسنپدراگون، مرکبات، گاردنیا، یاس و… می باشند. درکل کودآهن مورد استفاده گیاهان خاک های قلیایی که دارای کربنات می باشند قرار می گیرد.
میزان مصرف این کود برای گیاهان آپارتمانی
به مقدار 2 قاشق چایخوری کود آهن مایع را در یک لیتر آب مخلوط کرده و یا می توانید در یک قابلمه 15 سانتی متری به میزان 1 فنجان کود مایع را مخلوط نمایید.
برای گلدانهای کوچک تعداد دفعات کمتر و برای گلدانهای بزرگتر تعداد دفعات کود دهی را افزایش می دهید تا جایی که رنگ گیاهان به رنگ اصلی خود در آیند.
نحوه استفاده این نوع کودها برای گلدان
نحوه استفاده بستگی به نوع کود آهن انتخاب شده دارد که خشک یا مایع باشد.
با توجه به نحوه استفاده کود آهن نوشته شده روی برچسب محصول، پس از رقیق نمودن کود آهن می توان آن را بر روی برگ ها ی جوان اسپری نمود. دقت داشته باشید که افزایش میزان مصرف سبب کمبود عناصر روی و منگنز در گیاه می شود.
طریقه مصرف کود های آهن برای درختان
بکار بردن کود کلاته آهن در خاک منجر به تسکین کلروز آهن می گردد. انواع این نوع از کود آهن ها fe-dtpa ، fe-eddha و fe-edta می باشند. تنها نوع fe-eddha به شکل موثرتری در خاک هایی که میزان ph آنها بالا است بکار می رود.
کود کلاته آهن را همراه با 120 گرم کود خشک در زمان قبل از رشد، در پایه درختان بپاشید. عمل پاشیدن را باید در فاصله 75 سانتی متری از پایه درخت انجام دهید و سپس آبیاری را شروع نمایید. امکان دارد با توجه به نیاز درخت این عمل را چند مرتبه انجام دهید.
در صورت کمبود عنصر آهن در گیاهان چه باید کرد
در زمان کمبود آهن بوسیله اسپری کردن شاخ و برگ می توان این عنصر را جبران نمود. البته کوتاهترین روش پیشگیری است. لازم است که کشاورز علت این کمبود را شناسایی و از اتفاق دوباره آن جلوگیری به عمل آورد.
در اکثر مواقع کمبود آهن دلیل بر کفایت آن نیست. بلکه امکان دارد مربوط به شرایط مختلف تاثیر گذار روی دسترسی آهن باشد، مثلا، میزان کربنات خاک، شوری، میزان رطوبت خاک، درجه جرارت کم، غلظت در عناصر دیگر و…
ارزیابی قرار دادن عوامل فوق تاثیر زیادی در صرفه جویی در کاربرد آهن های بلا استفاده و غیر ضروری دارد.
مقدار و نحوه استفاده از انواع و قیمت کود آهن
نوع کود آهن
|
مقدار مصرف
|
نحوه مصرف
|
---|---|---|
سولفات آهن
|
محلول پاشی درختان 3-5 در هزار
|
در زمبن کشاورزی و باغات از طریق چالکود و محلول پاشی
|
سولفات آهن
|
محلول پاشی زراعی 3-4 در هزار
|
در زمین کشاورزی و باغات از طریق چالکود و محلول پاشی
|
سولفات آهن
|
چالکود برای هر درخت 0.5-1 کیلو گرم
|
در خاکهای سبک با آبیاری هم می تواند استفاده شود
|
FE-EDTA
|
20-15کیلوگرم در هکتار
|
در خاکهای اسیدی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-EDTA
|
غلظت محلول 2 در هزار
|
در خاکهای اسیدی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-EDTA
|
200-400گرم برای هر درخت
|
در خاکهای اسیدی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-HEEDTA
|
15-10کیلوگرم در هکتار
|
در خاکهای خنثی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-HEEDTA
|
غلظت محلول 2 در هزار
|
در خاکهای خنثی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-HEEDTA
|
300-100گرم برای هر درخت
|
در خاکهای خنثی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-EDDHA
|
10-5کیلوگرم در هکتار
|
در خاکهای آهکی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-EDDHA
|
غلظت محلول 1 در هزار
|
در خاکهای آهکی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
FE-EDDHA
|
200-50گرم برای هر درخت
|
در خاکهای آهکی به صورت محلول پاشی، چالکود و نواری
|
آهن در گیاه دقیقا مثل آهن در بدن ما انسان ها وظیفه خود را انجام می دهد. به این صورت که، تمام عناصر ضروری جهت رشد گیاه را با خود حمل می کند. یکی از این عناصر همان اکسیژن است و به گیاه در رساندن این عنصر در تمام نقاط خود کمک می کند. در نتیجه گیاه سبز و شاداب می ماند.که با توجه به مناسب بودن قیمت کود آهن میتوان آن را تهیه نمود.
انواع کود آهن
- کود کلات آهن پودری
- کود سولفات آهن پودری
- کلات آهن مایع
- سولفات آهن مایع
نقش کودهای آهن در گیاهان
عنصر آهن fe از عناصر ریز مغذی به حساب می آید و فقدان این عنصر سبب ناتوانی گیاه در تولید کلروفیل می شود. در نتیجه رشد گیاه متوقف می شود.
عوارض کمبود آهن در گیاه
درست است که گیاه به مقدار کمی از این عنصر نیاز دارد اما، در صورتی که نباشد گیاه کامل از بین می رود. فقر عنصر آهن معمولا به صورت کلروز خود را نمایان می کند. به این صورت که برگ های جوان زرد رنگ دیده می شوند.
زرد شدن به علت نبود اکسیژن ناشی از فقر آهن است. به دلیل اینکه اکسیژن نمی رسد و کلروفیل تشکیل نمی شود، گیاه رنگ سبز برگ های خود را از دست می دهد. برگ های پیرتر شروع به زرد شدن یا کلروز کرده و در نهایت با در بر گرفتن کل گیاه، گیاه به رنگ زرد در می آید و از بین می رود.
نتیجه
عنصر ریز مغذی آهن، از اجزای اصلی و پرکاربرد در کودهای شیمیایی می باشد. بدون وجود این عنصر گیاه به خوبی رشد نمی کند و ظاهر سبز و زیبای خود را از دست می دهد. زرد شدن برگ گیاه علت های مختلفی می تواند داشته باشد که، باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد اما، یکی از دلایل محکم آن، کمبود عنصر آهن در گیاه می باشد.